Gazete Emek- Suriye'nin geleceği için Rusya'nın Soçi kentinde Rusya, Türkiye ve İran bir araya geldi. En önemli gündem maddelerinden biri ise PYD'nin durumu oldu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Soçi’de Suriye gündemiyle bir araya geldi. Üçlü zirveden “Suriye Ulusal Diyalog Kongresi” düzenlenmesi kararı çıktı. Zirvenin kilit meseleleri olan diyalog kongresine PYD’nin katılımı ile Afrin’e yönelik operasyon konularına ilişkin ise taraflardan net bir açıklama yapılmadı. Ancak Putin, Suriyeli tüm etnik, dini ve siyasi grupların yer alacağı kapsamlı bir diyalog kurulmasının öngörüldüğünü belirtirken, Erdoğan’ın “Bir terör örgütü ile aynı çatı altında olmamızı, aynı platformda yer almamızı bizden kimse beklememelidir” demesi dikkat çekti
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani bugün (22 Kasım) Rusya’nın Soçi kentinde Suriye gündemiyle bir araya geldi.
Putin, Erdoğan ve Ruhani’nin, Soçi’deki Sanatoryum Rus’ta yaptıkları görüşme yaklaşık 2 saat sürdü. Taraflar, görüşme sonrası yaptıkları açıklamada Suriye’deki durumun yeni bir evreye geçtiğini belirterek Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin toplanacağını açıkladı.
Zirvenin kilit meseleleri olan diyalog kongresine PYD’nin katılımı ile Afrin’e yönelik operasyon konularına ilişkin taraflardan net bir açıklama yapılmadı. Putin ile Ruhani’nin Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’ne tüm tarafların davet edileceğini söylemesine karşın Erdoğan’ın “Bir terör örgütü ile aynı platformda yer almamızı bizden kimse beklememelidir” demesi taraflar arasında ihtilafın sürdüğünü gösterdi.
Ortak bildiride yer alan “Gerilimi azaltma bölgeleri ve Suriye krizinin çözümüne yönelik hiçbir siyasi inisiyatif, ülkenin egemenliğini, birliğini ve bütünlüğünü hiçbir halükarda bozmamalı” ifade ile Ruhani’nin “Şam’ın meşru izni olmadan uluslararası güçlerin Suriye’de bulunmasının hiçbir nedeni yok” şeklindeki sözleri ABD’ye olduğu kadar Türkiye’ye de yönelik bir mesaj olarak yorumlandı.
Soçi’deki üçlü zirvenin öncesi ve sonrası yaşanan tüm gelişmeler şöyle:
Putin: “Suriye’de siyasi uzlaşı için yeni bir aşamaya geldik”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, görüşmenin başında yaptığı açıklamada “Suriye’de siyasi uzlaşı için yeni bir aşamaya geldik. Siyasi sürecin devam etmesi noktasında görüş alışverişi yapacağız. Suriyeliler arasında etnik ve mezhebi görüşmesi öngörülüyor” ifadelerini kullandı. Putin, Suriye’nin geleceğine Suriye halkının karar vermesi gerektiğini belirterek “Suriye halkı, ülkenin geleceğini kendileri belirlemeli. Elbette zor bir süreç olacak ve hükümetin de taviz vermesinin gerekeceği durumlar olacak” diye konuştu.
Rusya, Türkiye ve İran’ın BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı dahilinde siyasi sürece ivme kazandırmak için görüş alışverişi yaptığını da belirten Putin, söz konusu kararda Suriyeli taraflar arasında tüm etnik, dini ve siyasi grupların yer alacağı kapsamlı bir diyalog kurulmasının öngörüldüğünü ifade etti.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise “Şam’ın meşru izni olmadan uluslararası güçlerin Suriye’de bulunmasının hiçbir nedeni yok. Yabancı askerlerin varlığı, yalnızca Suriye hükümeti onları davet ettiyse kabul edilebilir bir durumdur” dedi.
Toplantı sonrası üç liderin düzenlediği basın toplantısında ilk olarak konuşan Putin, Erdoğan ve Ruhani ile Suriye Ulusal Diyalog Kongresi düzenlenmesini desteklediklerini belirterek şunları söyledi:
Türk ve İranlı liderlerin, Suriye krizinin çözümüne ilişkin Suriye Ulusal Diyalog Kongresi fikrini olumlu karşılamış olmalarını memnuniyetle ifade etmek istiyorum. Türkiye, İran ve Rusya, Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin yapılması konusunda mutabık kalmıştır. Ülkelerimizin dışişleri, savunma bakanlıkları ve diğer gerekli kurumlarına, Soçi’de yapılacak bu kongrenin tarihinin ve yapısının şekillendirilmesi için talimat verildi.
Putin, yaptıkları görüşmede Suriye dış ve iç muhalefetinin kongreye davet edilmesi konusunda anlaşma sağladıklarını kaydetti.
“Esad, anayasa reformuna ve seçimlere hazır”
Erdoğan ve Ruhani’ye Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’la yaptığı görüşmeye ilişkin bilgi verdiğini anlatan Putin, Esad’ın anayasa reformu yapılmasına ve seçimlerin düzenlenmesine hazır olduğunu aktardı. Putin ayrıca, Suriye yönetiminin barışçıl çözüm ilkelerine bağlı olduğunu vurguladı ve kongrede yeni Suriye Anayasası’na ilişkin konuların da ele alınacağını söyledi.
Rus lider, “Tüm siyasi partileri, dış ve iç muhalefeti, etnik ve dini grupları masanın etrafında toplamak istiyoruz. Kongre, devlet düzeninin temini, yeni anayasa hazırlanması ve yeni anayasa temelinde BM’nin gözetimi altında seçimler yapılması gibi Suriye’nin toplumsal gündemini masaya yatıracak” şeklinde konuştu.
Ruhani: Suriye Ulusal Kongresi’nde bütün partiler birleşecek
Putin’den sonra söz alan Ruhani ise “Terörizmle mücadele henüz bitmiş değil. IŞİD’e karşı kazanılan son zafer, Suriye ve bölgede terörizm tehlikesinin devam etmediği anlamına gelmiyor. Bu yüzden terörizmi tamamen yenilgiye uğratmak için Suriye halkına yardımcı olmamız gerekiyor. Bunu yaparken Suriye milli egemenliğine saygı göstermek vazgeçilmezdir. Artık yabancıların Suriye hükümetiyle mutabakata varmadan bu ülke topraklarında askeri açıdan bulunmasında bir mazeret ve bahane kalmamıştır” diye konuştu.
“Suriye halkı, yabancıların müdahalesine izin vermeyecek”
İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Suriye halkının, yabancıların müdahalesine izin vermeyeceğini vurguladığı konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
Teröristlerle yıllarca savaşan Suriye halkı, yeni koşulları değerlendirerek, temel özgürlüklerin garanti edildiği geleceğini inşa edecek bir konumdadır. Suriye halkı yabancıların içişlerine müdahale etmesine izin vermeyip, ülkelerinin toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına zarar verecek her türlü eyleme karşı koyacaktır.
Erdoğan’ın temennisi: “Terörist unsurlar süreçten dışlanmalı”
Son olarak Erdoğan ise 2254 sayılı BMGK kararına dikkat çekerek, “Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek kapsayıcı, özgür, adil ve şeffaf bir siyasi sürecin hayata geçirilmesine yardımcı olmak hususunda görüş birliğine” vardıklarını söyledi.
Erdoğan, PYD’nin kongreye katılımı meselesine ilişkin de “bir terör örgütü ile aynı çatı altında olmamızı beklenmemelidir” çıkışında bulundu.
Erdoğan’ın konuşmasında öne çıkanlar şöyle:
Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin bu ilkeler temelinde çalışmaya karar verdik. Bugünkü ortak açıklamamız, iş birliğimizin esaslarını yansıtan ilk adımdır. Ancak bu çabanın başarısı başta rejim ve muhalefet olmak üzere tarafların tutumuna bağlıdır.
Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü ile ülkemizin milli güvenliğine kasteden terörist unsurların süreçten dışlanması, Türkiye olarak önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir. Milli güvenliğimize kasteden bir terör örgütü ile aynı çatı altında olmamızı, aynı platformda yer almamızı bizden kimse beklememelidir.
Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine bağlılığımızı ifade ediyorsak, bu ülkeyi bölmeye çalışan eli kanlı bir çeteyi meşru bir aktör olarak göremeyiz. Uluslararası toplumun tüm sorumlu üyelerini çabalarımızı desteklemeye davet ediyorum.
Kaynak: Sendika.org
