Gazeteemek- Aylardır büyük bir merakla beklenen Referandum'a saatler kala kamuoyu araştırmacıları da son tahminlerini açıklıyor. Gazete Duvar'dan Nergiz Demirkaya, araştırma şirketlerinin temsilcilerine son günde referandumu sordu. 

Son bulgularını “yüzde 51.3 Evet, yüzde 48.7 Hayır” olarak açıklayan Gezici Araştırma Genel Müdürü Murat Gezici, sahada yaşadıkları durumu, “Seçmen suskunluk sarmalında” diyerek, “Utangaç seçmen” nitelemesi yapıldı ama bu ifadeyi doğru bulmuyorum. Seçmen suskunluk sarmalında. Görüyor, duyuyor ama konuşmuyor, korkuyor. 1 anket için 7-8 eve gidiyoruz. İnsanlarda tedirginlik, korku var. Kendilerini güvenceye almak için sınırlar çizip dışarıya rengini belli etmiyor. Liberal demokrasiye inancın azaldığı, suskunluk sarmalı yaşanan bir süreç görüyoruz.” dedi. 

Gezici’ye göre, “Hayır” diyecek sol-sosyal demokrat-milliyetçi seçmenin yanı sıra AK Parti’ye oy veren ama çeşitli nedenlerle “Hayır”a eğilimli dindar-muhafazakar seçmen de bu sarmal içinde yer alıyor.


Kararsızların durumu


Referandum sürecinde sahada dikkat çeken bir başka durum ise kararsızların yüksek oranı oldu. 15 yıllık AK Parti iktidarında kararsız seçmenin yüzde 12-13’le başlayıp kampanya sonunda düştüğüne dikkat çeken Gezici, ilk kez bu seçim sürecinde yüzde 19-20’leri gördüklerini, şimdi bunun yüzde 10’un altına indiğini söyledi.

“Evet” oylarının artma ihtimalini az gören Gezici, “Bıçak sırtı bir durum var” diyor. Sandığa gitme oranının daha önceki referandumlara kıyasla yükselip, genel seçime katılım oranı olan yüzde 84-85’i bulmasını bekleyen Gezici, referandum gecesi için uyarıyor:
“Seçimin bizim de öngördüğümüz gibi yüzde 50-51 ile sonuçlanması durumunda referandum çok tartışmalı şaibeli ilan edilebilir. Burada sağduyulu hareket edilmeli.”


Metropol: yüzde 52.5 evet


Metropoll Sosyal Araştırmalar Şirketi araştırma sonuçlarını sadece abonelerine gönderiyor. Şirketin sahibi Özer Sencar’ın paylaştığı 7-11 Nisan anket sonuçlarına göre yüzde 47.5 evet, yüzde 43.1 hayır çıktı. Kararsızlar oransal olarak dağıtıldığında yüzde 52.5 evet, yüzde 47.5 hayır oranına ulaşıldı.

Metropoll’ün son araştırmasında “seçmen cevap vermek istemiyor” iddiası da sorgulandı. 3 kişiden birinin anketlere yanıt vermediği bulgusuna ulaşıldı. Sencar, 3’te 1 sonucunun anketlere katılmada isteksizliğin arttığına dair somut bir veri olduğunu söyledi. Seçmenin doğru söylemediği yönündeki iddiaları da değerlendiren Sencar şunları kaydetti, “Bizim yüzde 52.5 evet sonucunu gördüğümüz araştırmalarda “bugün seçim olsa” dediğimizde de AK Parti’nin oyunun yüzde 52.5 olduğunu görüyoruz. Yine ekonomiyle ilgili beyaz eşyada ÖTV’nin kaldırılması sigorta primlerinin 53 liraya indirilmesi gibi düzenlemelerin olumlu etkileri var. ‘İnsanlar saklıyor’ deniliyor ama referanduma yönelik veri ile araştırmadaki diğer sorulara yanıtlardaki ilişki de güçlü.”


Sencar: Çok fazla hatta payı beklemiyorum


Araştırma şirketlerinin birbirine yakın “Evet” bulguları, hata payları dikkate alındığında “Hayır” ihtimaline de işaret ediyor. Sencar’ın bu konudaki yorumu ise farklı:
“Birbirimizden habersiz bulduğumuz sonuçlar birbirine yakın. Bu verilerin bir çoğu 52-48 evet yönünde. Hata payı ile değerlendirildiğinde tam tersi de olabilir. Ama bu kadar araştırma şirketi bu sonucu bulduysa bunun bir zemininin olması lazım. 4 puanlık hata payı içinde birisinin de 52 hayır demesi lazım. Ama böyle bir araştırma sonucu yok.”

Katılım konusuna da özel olarak eğildiklerini anlatan Sencar, “Bizim hesabımız katılımın yüzde 83 olacağı yönünde. Seçmenin yüzde 17’si sandığa gelmeyecek.


Avrasya: En az yüzde 57 Hayır


Referandumun en iddialı araştırmalarından birini Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi yöneticisi Kemal Özkiraz açıkladı. “Yüzde 57.75 hayır” çıkmazsa şirketi kapatacağını söyleyen Özkiraz,
“Araştırma sürecinde yaptığımız anketlere doğru cevaplar alamadığımız için “evet-hayır” diyenlerle derinlemesine mülakat yoluna gittik. 15 yıldır anket yapıyorum ama hiç bir seçimde yüz yüze mülakata başvurmak zorunda kalmamıştım. İlk defa seçmenin anketöre doğru cevaptan çekindiğini görünce bunu yapmak zorunda kaldık. Bu mülakatlar ile gizli hayırcıları tespit ettik, açıkladığımız sonuca ulaştık. “Evet” çıkartacak yeni bir gelişme beklemiyoruz. Ben hala çok iddialıyım. “hayır” çıkacak, hatta bizim anketlerden de yüksek çıkabilir.”


Bu referandum ile daha önceki seçimleri kıyaslayan Özkiraz, AK Parti teşkilatlarının çalışmadığını söyledi. Özkiraz bunun nedenleriyle ilgili de şu tespitleri yaptı,
“Evet”i savunmanın zor olduğunun farkındalar. Evet çıkmasının onlara faydası olmadığının farkındalar. “Hayır” çıkarsa bir şey değişmeyecek ama “evet” çıkarsa ne olacağını onlar da bilmiyor. Yerelde teşkilatlar çalışmadı.”


Katılım oranını daha önceki seçimlere katılım, mevsim, takvim ve seçimin sıcak gündemi gibi unsurlar üzerinden ölçtüklerini söyleyen Özkiraz, genel seçimin de üstünde yüzde 86-87 katılım beklediklerini söyledi.

Kaynak: Gazete Duvar

Editör: TE Bilişim