Gazete Emek- Türkiye'de koronavirüsün dağılımına ilişkin detaylı bilgi edinmek ve olası erken uyarı sistemini geliştirmek amacıyla, Türkiye Su Enstitüsü Başkanlığı koordinatörlüğünde koronavirüsün atık sulardaki varlığının araştırılması için çalışmalar başladı. Marmara Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bilge Alpaslan Kocamemi ve Moleküler Biyolog Dr. Halil Kurt danışmanlığında geçekleşen çalışmalara, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü de katkı sağlıyor. Çalışmalar çerçevesinde Türkiye çapındaki atık su arıtma tesisleri giriş ve çıkışlarında 24 saatlik kompozit atık su numuneleri alınıyor. Alınan numunelerin kantitatif PCR (qPCR) analizleri ile koronavirüs miktar tayinleri, Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Laboratuvarlarında yapılıyor. PROJE ÜÇ AŞAMADAN OLUŞUYOR Projenin üç aşamadan oluştuğunu anlatan Bilge Alpaslan Kocamemi, şunları söyledi: "Projenin kapsamında pek çok aşama mevcut. Projenin birinci aşamasında atık sulardaki Covid hastalığına sebep olan SARS-CoV2 virüsünün takibi amacı ile ölçüm metodolojisinin oturması amaçlandı.Bu amaçla da Tarım ve Orman Bakanlığı'nın görevlendirdiği Veterinerlik Araştırma Enstitüsü laboratuvarlarında bu metodolojiler denenerek, optimize edilmeye çalışıldı. Bu amaçla görevlendirilen 3 laboratuvar var. Ankara, İstanbul ve Samsun. İlk çalışmalar Ankara'da başladı fakat şu an yoğun bir şekilde İstanbul laboratuvarında devam ediyor. Önümüzdeki hafta içinde Samsun'da da bu çalışmalara başlanacak. Bu metodolojinin oturtulması çok önemliydi çünkü gerçekten dünyada hala bu protokollerin oturtulması çalışması çoğu ülkede devam ediyor. Biz bu çalışmalara dünya ile eş zamanlı başladık ama dünyaya göre biraz daha sistematik ve eş zamanlı başladık. Çünkü dünyadaki çalışmalarda genelde tesis bazlı çalışmalar yürütülüyor ama biz Tüm Türkiye genelinde, 81 ilde bu çalışmayı yürütecek şekilde bir sistematik geliştirdik. Metodolojiyi şu an oturtmuş durumdayız. Yani Türkiye şu an atık sularında SARS-CoV2 virüsünü takip edebilecek ölçüm teknolojisine sahip. Bu çok büyük bir gelişme. Projenin ikinci aşaması bu virüsün, atık sulardaki yayılımını incelemekti. Bunun için biz bir pilot bölge belirledik. İlk olarak İstanbul'u belirledik çünkü İstanbul Türkiye'nin vakalarının yüzde 65'inin olduğu ilimiz. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin büyük yardımlarıyla atık su arıtma tesislerimizden numune toplayarak başladık. Bu tesislerin girişlerinde SARS-CoV2 taramalarını yaptık. Bunu da yayınladık. Zaten bu yayında oturtmuş olduğumuz protokolü de yayınladık. Dünya ile bunu paylaştık." Kaynak: Birgün