Gazete Emek- Huzursuz bacak sendromu willis ekbom hastalığı olarak da bilinir. Bu hastalık kişinin kendini rahatsız eden bir his sebebi ile bacaklarını sürekli hareket ettirmesini ve kontrol edilemeyen bir dürtü ile bunu yapması durumuna verilen isimdir. Huzursuz bacak sendromu yaşayan bireyler yaptıkları bacak salla hareketini istemsiz bir şekilde yapmaktadır. Kronik bir hareket bozukluğu olarak özetlenebilir. Huzursuz bacak hareketliliği genel olarak otururken ya da uzanırken meydana gelir. Huzursuz bacak sendromu kişinin bacaklarını istemsiz bir şekilde hareket ettirmesi şeklinde tanımlanabilecek bir rahatsızlıktır. Huzursuz bacak sendromu herhangi bi yaşta başlayabilir. Hastalığın seyri ileri yaşlarda daha kötüleşebilir. Bu durumda müdahale edilebilmesi için genelde uyku düzeninde problemler yaratan seviyelerde olunması beklenilir. Alınabilecek bazı basit önlemler ile bu sorunun semptomları çözümlenebilir. Ayrıca huzursuz bacak sendromu yaşayanların kullanabileceği bazı ilaçlar da mevcut. HANGİ BÖLÜME GİTMELİYİZ? Huzursuz bacak sendromu tanısı sadece klinik olarak konulur. Bu hastalık çeşitli ilaçlar ile kontrol altında tutulabilir. Nöroloji ya da psikiyatri bölümlerindeki doktorlardan hastalık ile alakalı yardım alabilirsiniz. NEDENLERİ NELERDİR? Huzursuz bacak sendromu için net ve kesin bir sebep belirtilmemiştir. Genelde bu hastalığı inceleyenler kas hareketlerinin kontrolünü sağlayan dopamin hormonunun salgılanmasındaki düzensizlik ya da dengesizlik olarak belirtiliyor. Huzursuz bacak sendromu bir sebep olmaksızın belirebileceği gibi vücudumuzdaki demir metabolizmasında oluşan bozukluklar ya da tekrar eden hastalıklar ve kullanılan bazı ilaçların yan etkileri ile görülme ihtimali vardır. Huzursuz bacak sendromu çocuk yaşta başlamak üzere herhangi bir yaş aralığında belirebilir. İleri yaşlarda bu hastalık daha sık görülmektedir. Huzursuz bacak sendromu hastalığı kadınlarda erkeklere göre daha sık görülebilir. 40 yaş altında beliren huzursuz bacak sendromu hastalığının kalıtsal olma durumu söz konusudur. Tüm bunların yanında bazı hormonal değişkenlik durumlarında hastalığın şiddeti artabilir. Özellikle hamilelik ve bu gibi dönemlerde ağırlaşma görülebilir. Hamilelik dönemlerinde bazı kadınlar son 3 ayda huzursuz bacak sendromu belirtilerini görebiliyorlar. Hamilelik dönemlerinde doğum sonrası hormon dengesi normalleştiğinde hastalık semptomları kaybolur. Huzursuz bacak sendromuna yakalanan bazı hastalarda görülen semptomları ve sebepleri paylaşmak istiyor. Diyabet ve alkol bağımlılığı gibi sürekli devam eden sorunlarda kişilerin el ayak sinir sistemi hasar görebilir. Bu sorunda nöropatiye sebebiyet verir. Anemi dışı demir eksikliği bile huzursuz bacak sendromuna sebebiyet verebilir. Kişi mide ya da bağırsaklarında kanama gibi sıkıntılar çekiyorsa, sık kan bağışı yaparlarsa demir eksikliği sorunu yaşıyor olabilir. Böbrek yetmezliği sorunu olanlar, anemiye bağlı demir eksikliği yaşıyor olabilir. Böbreklerimizin randımanlı çalışmaması durduğunda kandaki demir miktarı da azalır. Bu durumda yine huzursuz bacak sendromu yaşanır. Omur iliklerimizde meydana gelen zararlar ya da yaralanmalar sonucunda da huzursuz bacak sendromu yaşanabilir. Omur bölümüne verilen anesteziler sonucu da huzursuz bacak sendromu yaşanabilir. BELİRTİLERİ NELERDİR? Huzursuz bacak sendromu yaşayanlar hastalığın adı ile anlaşılabileceği gibi bacakların huzursuz edecek şekilde hareket ettirilmesi ve bu dürtünün kontrol edilememesi en belirgin semptomudur. Bu durum ile beraber bazı belirtiler de buna eşlik edebilir. Dinlenme ve belli bir süre hareketsiz kalma durumundan sonra başlayan uyarılmalar ile hareketliliğin yeniden başlaması en büyük belirtidir. Genelde bir koltukta otururken, arabada ya da uzun süreli beklemelerin yapıldığı alanlarda tetiklenir. Akşamları bu dürtüler genelde daha da artar. Bu hastalığın en ağır dönemi geceleri olur. Huzursuz bacak sendromu hareket edilmeye başlanıldığında belirtileri hafifler. Bu hareketlerin içinde gerek yürüme gerekse bacak ve kolların sallanması ile geçebilir. Gece ve özellikle uyku sırasında bacak hareketliliği artar. Bu durumda kişinin bacak hareketleri genelde tekmeleme ve kıpırdanma şeklinde olur. Huzursuz bacak sendromuna sahip kişiler genelde bu hareketlilik öncesi bacak ve ayak bölgesinde hoş olmayan kendilerini rahatsız eden duyular şeklinde hissederler. Hissedilen bu duyular iki bacakta da ortaya çıkabilir. Bazı ender durumlarda bu duyular kollarda bile görülebilir. Kol, bacak ve ayaklarda hissedilen bu duyular genelde tarama, sürünme, çekilme, çarpıntı, ağrı, kaşıntı ya da elektriklenme gibi duyular olarak belirtilmiştir. Bazı hastalarda bu hisler tam olarak açıklanamamaktadır ve karmaşık hislerdir. Kramp ya da uyuşma gibi olmasa da her vakada tutarlı olarak her vakada hareketlendirme hissi olmaktadır. Benzer olarak belirtilerin dalgalanması yaygın biçimde görülür. Bazı durumlarda sendromlar bir süre sonra kaybolabilir. Ancak mutlaka geri dönecektir. NASIL TANISI KONUR? Huzursuz bacak sendromu yaşayan kişiler bu durum içindeyken semptomları ciddiye almadıklarını ve doktor ihtiyacı duymadıkları gözlemlenir. Huzursuz bacak sendromu yüzünden uyku düzeni ve günlük sosyal yaşantısı etkilenen insanlar yaşam kalitesizliğinden dem vurmaktadır. Huzursuz bacak sendromunda bir nöroloji doktoruna başvurulması gerekir. Muayene birlikte hastanın tıbbi geçmişi hakkında bilgi edinilerek belirtilerin tespiti konusunda adımlar atılır. Bacakların hareket ettirilmesi durumu genelde rahatsız edici bir duyum sonucu meydana gelmektedir. Rahatsız edici duyum genelde dinlenme, uzanma gibi istirahat dönemlerinde nüksetmektedir. Bu zamanlarda meydana gelen istemsiz hareketlenme durumlarında huzursuz bacak sendromu teşhisi konulur. Doktorlar tarafından hastalığın teşhisi için fiziksel ve nörolojik muayeneler gerçekleştirilir. Bunun yanında vücuttaki demir eksikliğini tespiti için kan ölçümleri yapılır. Nadir rastlanan durumlarda doktorlar kişileri uyku uzmanlarına yönlendirebilir. Uyku apnesi ile alakalı şüpheli bir durum varsa ya da farklı bir uyku bozukluğu ile alakalı şüpheli durum varsa klinikte kalınması gerekebilir. Huzursuz bacak tanısının konulabilmesi için detaylı bir uygu çalışması yapılmalıdır. Doktorların tanıları sonucu huzursuz bacak sendromu tanısı konulursa ve bunun altındaki durumun sebebi demir eksikliği ise bu durumun tedavisi için gerekli takviyeler, demir eksikliğinin giderilmesi ile alakalı gıdalar ile birlikte bir tedavi programı belirlenir. Yapılan bu işlemler huzursuz bacak sendromu belirtilerini önemli ölçüde hafifletir. Doğru tedavi yöntemi doktor tarafından hastanın kendisine bildirilecektir. Eğer huzursuz bacak sendromu ile ilişkili bir tıbbi durumunuz yoksa genel olarak hastalığın sebebi yaşam tarzınız olabilir. Yaşam tarzınızı değiştirerek sonuca ulaşamamamız durumunda doktorlar tarafından gerekli tedaviler için reçete yazılabilir. Huzursuz bacak sendromu hastalığında kullanılan ilaçlar genelde hastalığın tedavisi için uygun ilaçlardır ve bacağın huzursuzluğunun giderilmesi için oldukça etkilidir. Bu tedavi edici ilaçlar arasında beyindeki dopamin seviyesini düzenleyecek ve kalsiyum kanallarını etkileyen, kas gevşeten, uyku veren bazı ilaçlar yer alabilir. NASIL TEDAVİ EDİLİR? Huzursuz bacak hastalarına verilen bu ilaçların hemen hemen hepsini farklı yan etkileri olabilir. Doktor gözetimi altında olmadan kullanılmaması gereken bu ilaçlar genelde farklı hastalıkların tedavisinde kullanılır. Yan etkiler arasında kumar oynama isteğinin tetiklenmesi, gündüz uyuma isteğinin uyanması, uyuşuk hissetme gibi yan etkilere sahip olabilir. Bunların yanı sıra bu ilaçların kontrolsüz kullanımı bağımlılığa sebebiyet verebilir. Bu hastalık için kullanılan ve doktor tarafından verilen ilaçların çoğunluğu hamilelik sırasında kullanılmaz, kullanılması önerilmez. Doktorların hastalık belirtilerini hafifletmek için yaşam tarzını değiştirmeleri önerilir. Doktorların hastalar için tedavi adına en uygun ilaç ve tedavi kombinasyonunu belirlemesi için bazı denemelerin yapılması gerekir. Bazı hastalarda ilaçlar bir süre sonra yetersiz kalabiliyor. Bu durumda farklı reçetelere yönelmek gerekebilir. Bu tamamen hastanın tam ve doğru yönde tedavi edilmesi içindir. Ayrıca bu hastalığın tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve türevleri huzursuz bacak sendromunun belirtilerini daha da artırabilir. Belirtileri artırabilecek bazı ilaç türleri içinde anti depresanlar yer alabilir. Bunun yanında bulantı önleyici ilaçlar, gribal enfeksiyon ilaçları ve alerjik ilaçları olabilir. Doktorunuz size hangi ilaç türlerini kullanmamanız gerektiğini bildirecektir. Bu sayede bilinçli bir şekilde huzursuz bacak sendromu tedavisi için doktorunuz ile beraber gerekli adımları atabileceksiniz. YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR? Hayatınızda yapacağınız bazı değişiklikler sayesinde huzursuz bacak sendromu rahatsızlığının belirtilerini hafifletmeniz mümkün. Ilık bir banyo yapmak ve banyo sırasında bacaklarınıza masaj yapmak kaslarınızın gevşemesine yardımcı olacaktır. Bu sayede rahatlayabilirsiniz. Sıcak ya da soğuk su uygulaması yapmak ya da ikisini ara sıra yapmak kişinin bacak ve huzursuz bölgelerinde hissettiği duyumları azaltabilir. Uyku bu hastalığın belirtilerinin azaltılması ve hiç oluşmaması için oldukça önemlidir. Yorgunluk huzursuz bacak sendromunun semptomlarını ağırlaştırır. Sessiz, ideal ısıda ve rahat bir uyku uyumak, aynı saatte ve düzenli uyumak, en az 7 saat uyumak huzursuz bacak sendromunu ve belirtilerini azaltır. Orta seviyede düzenli egzersizler yapmak huzursuz bacak sendromunun belirtilerini doğrudan azaltacaktır. Ancak egzersizi ağır düzeyde yorucu şekilde yapmak belirtileri artırabilir. Aynı şekilde egzersizlerin günün geç saatlerinde yapılması da belirtileri artıracaktır. Bazı hastalarda kafein kullanımının azaltılması belirtileri azaltacaktır. Kahve, çay, gazlı içeceklerin tüketiminin azaltılması belirtileri direk olarak etkileyecektir. Hastalıktan mağdur olan kişiler için özel üretilmiş ayak kılıfları ayakaltına baskı yaparak belirtilerin daha azalmasına yardımcı olmaktadır. HUZURSUZ BACAK SENDROMU İLE YAŞAMAK Huzursuz bacak sendromu hastalığı genel olarak sadece semptomları hafifletilen ve ömür boyu süren bir hastalıktır. Kişinin bu hastalık ile başa çıkması adına kendi yöntemlerini de geliştirmesi gerekir. Kişilerin yakınlarına bu hastalığın içinde olduklarına dair gerekli bilgiyi vermeleri gerekir. Aile bireylerimize, çevremizdeki insanlara hastalığımız hakkında bilgi vermemiz hastalığımızın duyularının ya da semptomlarının arttığın evrelerde yaptığımız gezinme, dolanma, bacak ayak sallama gibi hareketlerin sebebinin anlaşılabilmesi için mantıklı bir hareket olacaktır. Huzursuz bacak sendromunda hareket isteğine karşı konulmamalıdır. Eğer kişi hareket etme isteğine karşı koyar, deşarj olma isteğini reddederse belirtiler daha da artacaktır. Hastalığın seyrini daha iyi anlamak ve kendinize yol haritası çizmek adına bir günlük tutarak sizi rahatlatan şeyleri, kullandığınız ilaçları ve vücudunuzun ilaçlara tepkisini, yaptığınız hareketleri yazabilirsiniz. Bu bilgileri ihtiyaç halinde doktorlar ile paylaşarak hastalığın kontrol altına alınması için önemli adımlar atılabilir. HUZURSUZ BACAK TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR? Huzursuz bacak sendromu ekseriyetle dinlenme ve uyku halinde nükseden bir rahatsızlıktır. Hastalığın semptomlarının arttığı evrelerde ve dinlenme sırasında karıncalanma, yanma ve batma gibi hisler belirebilir. Bu belirtiler kontrol edilemez şekilde bir dürtü halinde olduğunda bacak bölgesinde kasılmalar yaşanabilir. Huzursuz bacak sendromuna benzeyen bir diğer hastalıkta periyodik bacak hareketleri sendromudur. Bu hastalıkta ise hareketlenme özellikle uyku sırasında meydana gelir. Aynı huzursuz bacak sendromunda olduğu gibi kontrol edilemez bir şekilde ve istemsizce bacak hareketlenmesi ortaya çıkar. Huzursuz bacak sendromu hastaların kaliteli uyku çekmesini engellediği için genel olarak hastaların çoğu sabah uykularından dinlenmemiş ve daha yorgun olarak kalkabilirler. Dikkat dağınıklığı, hafıza bozuklukları gibi fonksiyon noksanlıkları yaşanması muhtemeldir. Uykusuzluğun etkisi olarak uzun vadede depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklara da sebebiyet verebilir.