Gazete Emek- Önceki Başkan Obama’nın “Yes, We Can” (Evet, yapabiliriz) sloganı yerine “Make America Great Again” (Amerika’yı yeniden büyük yapalım) diyerek koltuğa oturan Trump’ın vedası da, göreve gelmesi gibi olaylı oldu. Medya ile yaşadığı sorunlardan pandemiyi küçümseyen tutumuna, başına buyruk davranışlardan güven vermeyen çıkışlarına işte 4 yıllık Donald Trump döneminin öne çıkan başlıkları… DIŞ POLİTİKADA DALGALI SEYİR dokuz8HABER'in derlediği habere göre Donald Trump, dalgalı ve çelişkili dış siyaseti ile öne çıktı. Müslümanlara karşı olduğunu gizlemedi, ama ilk resmi ziyaretini Suudi Arabistan’a yaptı ve 350 milyar dolarlık silah satış anlaşması imzaladı. İlk dönemlerde ağır sözlerle eleştirdiği Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile üç kez görüşmekten çekinmedi. Ekonomide ve siyasette Çin karşıtı söylemlere ağırlık verdi, koronavirüs salgınında dahi Çin’i suçlayan söylemini sürdürdü. Bir yandan Ortadoğu’dan çekilme, ABD askerlerinin geri dönmesi vurguları yaparken, diğer yandan ABD’nin İsrail’deki büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıyarak gerilimi tırmandırıcı bir rol üstlendi. ABD’nin Avrupa Birliği başta olmak üzere müttefikleri ile arasında da zaman zaman soğuk rüzgarlar esti. ABD’nin Paris İklimii Anlaşması, Açık Semalar Anlaşması ve Orta Menzilli Nükleer Güçler Anlaşması’ndan çıkmasına karar verdi. ABD, İran’ın yürüttüğü nükleer program ile anlaşmadan da çekilen taraf oldu. İranlı komutan Kasım Süleymani’nin öldürülmesi gibi operasyonlarla çatışmayı körüklemekten çekinmedi. Beyaz Saray’da dün yaptığı veda konuşmasında Ortadoğu’daki tarihi barış adımlarından ve “ABD askerlerini eve getirmek”ten söz etse de askeri harcamalar konusunda rekor artışlara imza attı. Savunma Bakanlığı’na Obama dönemine göre 135 milyar dolar fazla bütçe ayrıldı. Uyguladığı politiklar ile Pentagon ile arasında sık sık gerilimler yaşandı; 4 yılda 4 farklı Savunma Bakanı atadı. Fikir ayrılıkları bazen uzun süreli krizlere neden oldu ve Savunma Bakanlığı tam 203 gün boş kaldı. ‘STRATEJİK ORTAK’ İLE DERİN KRİZLER AKP iktidarına yakın çevreler seçim döneminde Donald Trump’ın kazanması yönünde yaklaşım gösterirken, Trump dönemi Türkiye “stratejik ortağı” ile pek çok kriz yaşadığı bir dönem oldu. Türkiye 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili olarak ABD’yi açıkça suçlarken, ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırımlar ve yaptırım tehditleri eksik olmadı. ABD’de süren Halkbank davası ile Türkiye’deki Rahip Bronson davası iki ülke arasındaki gerilimi açığa çıkaran noktalar olarak öne çıktı. Suriye başta olmak üzere Ortadoğu ve Akdeniz ile ilgili gündemlerde sıklıkla fikir ayrılığına düşen ve karşı karşıya gelen iki NATO üyesi, Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemi nedeniyle de büyük kriz yaşadı. Türkiye parçası olduğu ve para yatırdığı F-35 savaş uçakları projesinin dışına itildi, üretilmiş uçaklar dahi gönderilmedi. “Türk ekonomisini yok etme”, “NATO üyeliğini askıya alma” gibi tehditleri açıkça paylaşan Trump’ın Erdoğan’a gönderdiği mektupta yazdığı “Aptallık etme, gel anlaşalım” şeklindeki hitap dili de tartışma yarattı. IRKÇILIK YAYGINLAŞTI, KUTUPLAŞMA ARTTI Donald Trump başta göçmenler ve Müslümanlar olmak üzere toplumun farklı kesimleri ile ilgili ayrıştırıcı mesajlar vermekten çekinmedi. Sağ ve popülist söylemlere ağırlık verirken, göçmen karşıtı uygulamalar, bazı Müslüman ülke yurttaşlarına yönelik vize yasakları ve Meksika sınırına çekilen 724 km’lik duvar dönemin öne çıkan uygulamaları arasında yer aldı. Afroamerikalılara yönelik polis şiddeti nedeniyle çıkan olaylar ülkeyi sarsarken dahi ırkçılığı kınamak ve sağduyu mesajı vermekten imtina etti. Kadın düşmanı söylemler de Trump’ın siyasal iletişim dilinin odak noktasındaydı. Bu yönüyle de sıklıkla eleştiri konusu oldu, sert tepkiler aldı. Sanatçılar, aydınlar ve medyaya yönelik de sistemli bir çatışma dilini tercih etti. Gazetecileri ve medya kurumlarını “yalan haber” yapmakla suçladı, sık sık polemiğe girdi. Twitter’da oldukça aktif olan Donald Trump, dönemi boyunca 25 binden fazla tweet attı. Tuhaf çıkışlarını ve sert üslubunu bu tweetlerde de sürdürdü. AÇIK VE BORÇ ARTTI, VİRÜS ÜLKEYİ SARSTI Donald Trump, ABD ekonomisini güçlendirme ve içe dönme vaadi ile iktidara geldi. İlk yıllarda işsizlik oranında düşüş, üretimde artış gibi olumluluklar görülse de, pandemi sürecinde gerçek açığa çıktı. Yüksek vergi indirimleri yapan Trump döneminde bütçe açığı 3 trilyon 100 milyar dolar, federal borçlar 21 trilyon dolar düzeyine çıkarak tarihi rekor kırdı. Koronavirüs pandemisi sadece ekonomide değil hayatın her alanında büyük sorunlara yol açtı. Sağcı refleksler ile pandemiyi küçümseyen, ciddi önlemler almaktan imtina eden Trump, koronavirüse ilk yakalanan liderler arasında yer aldı. Onunla birlikte hem koronovirüse yakalanan sayılarında, hem de koronavirüs kaynaklı ölümlerde ABD zirvede yerini aldı. Pandemi koşullarında başlayan “Black Lives Matter” eylemleri ülke tarihinin en güçlü eylem dalgalarından biri olarak öne çıktı. Farklı toplum kesimlerini buluşturan eylem dalgası, Trump için sonu hızlandıran olaylar arasında yer aldı. VEDA MI, YENİ BİR BAŞLANGIÇ MI? ABD’nin 45. başkanı olarak günlerce süren büyük protestolar arasında göreve başlayan Donald Trump’ın gidişi de olaylı oldu. ABD’de dört yıl boyunca artan kamplaşma ve gerilim, seçim öncesi ve sonrasına damgasını vurdu. Aşırı sağcılar seçim yenilgisine karşı sokaklara çıktı, ABD Kongresi’ni basacak kadar ileri giden şiddet eylemlerine girişti. Trump’ın seçim yenilgisini kabul etmemesinden güç alan bu olaylar nedeniyle, Trump için azil süreci başlatıldı, “isyana teşvik”, “kongrenin işleyişini engellemek” gibi ağır suçlamalar yapıldı. Bugün itibariyle “eski Başkan” olan Donald Trump’ın bundan sonra ne yapacağı merak konusu. Veda konuşmasında “yeni bir başlangıç” vurgusu yapan Trump, hem ülke genelinde hem de Cumhuriyetçi Prati tabanındaki kitle desteğini henüz kaybetmiş değil. Cumhuriyetçi Parti içinde farklı eğilimler ve yaklaşımlar ortaya çıksa da Trump’ın etkisi sürüyor. Trump’ın her ihtimale karşı “yeni bir parti kurma hazırlığı” yaptığına dair kulis haberleri de gündeme geliyor.