RÖPORTAJ: BEKİR GÜNEŞ
Gazete Emek - Uzun yıllardır Almanya'nın Frankfurt kentinde yaşayan Kürt siyasetçi Mehmet Agatay, göçmenler üzerine yaptığı çalışmalar ile adından sık sık söz ettiriyor. Kendisi de uzun yıllar önce Mardin'den Almanya'ya göç eden bir Kürt olan Agatay, göçmenlerin neler yaşadığını en iyi bilenlerden biri. Bu yüzden de partisinin özellikle göçmenler üzerine politikasını şekillendirmesinde çok etkili oluyor.
Frankfurt Belediyesinde de meclis üyeliği yapan Agatay, yerel yönetimlerin göçmen politikasının oluşmasına da katkı sunuyor. Son dönemlerde Ortadoğu'daki savaşlar, Ukrayna-Rusya savaşı ve benzeri birçok savaş nedeniyle Avrupa'ya yüzbinlerce kişi göç etmek zorunda kaldı.
Savaşlar, yoksulluk ve şiddet nedeniyle artan göç konusu Avrupa Birliği ve NATO'nun da en önemli gündemlerinden birini oluşturuyor. Göç konusunda Avrupa'nın birçok ülkesi politika değişikliklerine gidiyor.
Gazete Emek olarak Almanya Yeşiller Partisi’nden Kürt siyasetçi Mehmet Agatay ile göçmen politikası ve çalışmalarını konuştuk.
- Siyasete girmeye nasıl karar verdiniz?
Siyasete çevreye ve yaşadığım şehre olan ilgimle adım attım. Frankfurt’un doğasını, kültürel çeşitliliğini ve insanlarını çok seviyorum.
Zamanla fark ettim ki, sadece konuşmak yetmiyor; değişimi sağlamak için karar mekanizmalarının içinde olmak gerekiyor. Özellikle çevre, şehir planlaması ve sosyal adalet konularında söz sahibi olmak, şehrin yaşamını doğrudan etkiliyor. Bu yüzden siyasete girip aktif olmaya karar verdim.
- Almanya’da özellikle Frankfurt’ta göçmenlik ve mülteci meselesiyle ilgili hangi çalışmalar yaptınız?
Frankfurt’ta hem yıllardır burada yaşayan göçmenlerle hem de son dönemde gelen mültecilerle ilgili farklı alanlarda çalıştık.
Kırk-elli yıldır Almanya’da yaşayan, özellikle “Gastarbeiter” (misafir işçi) kuşağından insanların yaşlanmasıyla birlikte yaşlılıkta sosyal destek eksikliği, sağlık hizmetlerine erişim, yalnızlık ve ayrımcılıkla karşılaşmaları öne çıkıyor.
Yeni gelen mülteciler ise barınma, dil kursu, iş bulma ve oturum süreci gibi sorunlarla karşılaşıyor. Bu alanda dil eğitimi ve iş gücü entegrasyonuna yönelik projelerin artırılması için çalışıyoruz.
- Frankfurt’ta ne kadar göçmen var ve en önemli sorunları nelerdir?
Frankfurt’un yaklaşık %32’si yabancı pasaporta sahip kişilerden (Ausländer / Yabancı Uyruklular) oluşuyor. Almanya vatandaşı olup göç geçmişi bulunanlar da eklenince, toplam %57’si göç kökenli.
En önemli sorunlar: uygun konut bulamamak, uzun süren bürokratik işlemler, özellikle Ausländerbehörde (Yabancılar Dairesi)’ndeki randevu gecikmeleri ve meslek denklikleriyle ilgili engeller. Yeni gelenler içinse dil, iş piyasasına giriş ve sosyal uyum hâlâ ciddi bir mesele.
- Türkiye’den gelen göçmenler en çok hangi sorunlarla karşılaşıyor? Çözüm önerileriniz neler?
Türkiye’den gelenlerin çoğu artık iltica yoluyla değil, farklı sebeplerle geliyor. Ancak iltica başvurusu yapanların oturum alması neredeyse imkânsız.
Dil, iş bulma, aile birleşimi ve bürokrasi hâlâ önemli zorluklar. Bizim yaklaşımımız: insanların legal yollarla Almanya’ya gelebilmesini kolaylaştırmak. Çalışmak isteyen, nitelikli insanlara hızlı vize ve oturum verilmeli; aile birleşimi süreçleri kısaltılmalı, meslek tanıma ve dil eğitimi programları yaygınlaştırılmalı.
- Yeni dönemde siz ve partiniz göç sorunu ile ilgili hangi çalışmaları hayata geçirmeyi planlıyorsunuz?
Göçü bir “sorun” değil, doğru yönetilirse bir fırsat olarak görüyoruz.
• İltica başvurularındaki adaletsizlikleri azaltmak,
• Ausländerbehörde (Yabancılar Dairesi)’ndeki işlem sürelerini kısaltmak,
• Göçmenlerin iş gücüne hızlı dahil olmasını sağlamak önceliklerimiz.
Ayrıca uygun fiyatlı konut, çocuklar için eğitim desteği ve psikososyal danışmanlık hizmetleri gibi yerel desteklerin artırılması da planlarımız arasında.
- Frankfurt’ta yaşayan seçmenler neden size oy versinler?
Ben yıllardır bu şehirde yaşayan bir insanım ve Frankfurt’un çok kültürlü yapısına inanıyorum. Eski ve yeni göçmenlerin sorunlarını yakından biliyorum.
Amacım, herkesin adil, eşit ve huzurlu bir yaşam sürdürebileceği bir şehir yaratmak. Ben ve partim, göçmenlerin sesi olmayı, bürokrasiyi insanlaştırmayı ve herkesin fırsatlara eşit eriştiği bir Frankfurt yaratmayı hedefliyoruz.
Türkiye Almanya'ya en çok göç veren ülkeler arasında
2024 yılında Almanya'da yaşayan yaklaşık 6 milyon 5 bin kişiyi, 2015 yılından itibaren bu ülkeye göç edenler oluşturdu.
Bunların 4 milyon 200 bini 2015-2021 yılları arasında Almanya'ya geldi. Suriye'den 716 bin, Romanya'dan 300 bin, Polonya'dan da 230 bin kişi bu süre zarfında Almanya'ya göç etti.
2 milyon 200 bin kişi ise Almanya'ya 2022-2024 yılları arasında gelenler. Bu zaman diliminden gelenleri sırasıyla 843 bin kişi ile Ukrayna, 124 bin ile Suriye ve 112 bin ile Türkiye vatandaşları oluşturuyor.
Göç edenlerin yüzde 31'i sığınma, iltica ve uluslararası koruma için Almanya'ya geldiklerini beyan etti. Yüzde 23'ü çalışmak, yüzde 21'i ise aile birleşimi için.
2015'ten itibaren göç edenlerin yüzde 8'i de eğitim veya mesleki eğitim için Almanya'ya geldiklerini belirtti.
Erkeklerde en sık göç nedenleri iltica ve istihdam, kadınlarda ise iltica ve aile birleşimi olarak kaydedildi.
