Bu satırları yazarken, Kürt futbolu adına ne kadar utandığımı ifade etmek isterim; çünkü, futbol uzun zamandır uygulama alanında (oyun ve oyuncu tercihinde) bilimi kullanıp, bilgi ve tecrübeyi kurumsallaştırırken, Kürt Şehir takımlarının hala uzak bir gezegende yaşıyormuş gibi, bu gelişmelere sırtını dönüyor olması, hepimizi acınacak bir tabloya mahkûm edip, utanç verici bir cehaletin ortasına atıyor.

Özellikle Avrupa futbolunun gelişim seyri ve ulaştığı göz kamaştırıcı seviye, bir deniz feneri gibi her şeyi aydınlatıp görünür kılıyorken, bütün bu inanılmaz gelişmeleri yok sayan zihinler, kör bir kuyunun dibinde bize de o zifiri karanlık dünyalarını yaşatıyorlar. Oysa bir an durup etrafımıza baktığımız da kimi futbol limanlarının ışıl ışıl parladığını mutlaka görürüz. Avrupa uzun zamandır geleneksel ‘’Futbol Şube’’ yapılanmasını terk etti.

Onun yerine veri analitiğini baz alan daha işlevsel departmanlar kurdu ve bu departmanlar, günümüz futbolunun ulaştığı seviyenin mimari oldu.

Avrupa futbol kulüplerinde geleneksel "futbol şube" yapısı, yani sezgilere, tecrübeye ve sınırlı gözlemlere dayalı departmanlar, zamanla yetersiz kaldı, çünkü, modern futbolun karmaşıklığı, rekabet şiddeti ve teknolojik gelişmeler bu yapıları aşındırdı.

Bu geçiş, özellikle Premier League ve diğer büyük liglerde (Bundesliga, Serie A gibi), veri odaklı analitik departmanların yükselişiyle gerçekleşti.

1. Karar Alma Süreçlerindeki Yetersizlik ve Önyargılar

Geleneksel futbol şubeleri, oyuncu transferi, taktik planlama ve performans değerlendirmesinde "içgüdü" sezgi ve muhteşem önyargılarla gemiyi limana yanaştırmak niyetinde olan uyduruk bilgilerle süslenmiş subjektif raporlara bel bağlardı.

Bu yaklaşım, önyargılara ve üfürükçü hocaların muskalara yazdığı ipe sapa gelmez ihtimallere açıktı ve pahalı hatalara yol açıyordu.

– örneğin, milyonlarca euroluk yanlış transferler, herkes için katlanılmaz mali boyutlara ulaşıyordu.Veri analitiği ise nesnel metrikler kullanarak riskleri minimize etti ve doğruluk oranını artırdı.

Kulüpler, veri sayesinde binlerce oyuncuyu düşük maliyetle tarayabilir hale geldi; geleneksel futbol şube palavraları ise zaman ve kaynak israfından başka bir anlam taşımadığı kabak gibi ortaya çıktı.

Avrupa’da futbol şubenin genel formatı böyle bir işlevsellik ile nitelik değiştiriyorken, Amedspor’un bütün futbol aklını futbol şubede konumlandırması, Çağdaş futbol yönetimi ile kendisi arasında aşılmaz bir Çin seddinin örülmesi anlamına geliyor.

2. Rekabetçi Baskı ve Mali Kısıtlamalar

Avrupa'da, özellikle İngiltere'de Brighton & Hove Albion ve Brentford gibi kulüpler, veri odaklı modellerle düşük bütçelerle büyük başarılar elde etti – Kaoru Mitoma veya Ivan Toney gibi oyuncuları keşfederek. Bu, diğer kulüpleri zorladı: Geleneksel yapılar, yüksek maliyetli futbol şube aparatları dağıtıldı ve onun yerine Veri, scouting'i dijitalleştirdi

(Wyscout gibi platformlarla video erişimi) ve departmanları küçülterek verimliliği artırdı.

Amedspor’un futbol şube adıyla karşılamaya çalıştığı, çağdaş ihtiyaçlar, bizzat futbol şubenin, çağdışı karakteri tarafından, ilkel seviyelere indirgenerek, hiçbir kriter ile izah edilmeyecek transfer terminatörlüğüne dönüşüyor.

Rekabet baskısını pozitif bir iklimde sürdürmek bir tarafa, mali kısıtlamalar en gereksiz davranış biçimiymiş gibi, kesenin ağzını sonuna kadar açarak, kulübün geleceğini ipotek altına sokacak, keyfi transfer yapılmaya devam ediliyor.3. Teknolojik Gelişmeler ve Veri Literatürünün EksikliğiGPS takip sistemleri (örneğin, STATSports), AI tabanlı araçlar ve giyilebilir teknolojiler, oyuncu yorgunluğunu, pas doğruluklarını ve maç öngörülerini gerçek zamanlı izlemeyi mümkün kıldı. Geleneksel şubeler bu teknolojilere uyum sağlayamadı; liderlik seviyelerinde veri okuryazarlığı eksikliği (data literacy) iletişim boşlukları yarattı. Kulüplerin %46'sından azında istatistik eğitimi alan analistler vardı, bu da karmaşık modellerin uygulanmasını engelliyordu.

Sonuçta, veri departmanları uzmanlaşmaya evrildi: Tek bir analistten, 14+ kişilik ekiplere (Premier League üst-6 kulüplerinde) geçiş yapıldı.

Sonuç:

Daha Çağdaş ve Bilimsel Yapılara GeçişBu evrim, 2010'ların ortalarından itibaren hızlandı ve pandemi sonrası dijital dönüşümle pekişti. Artık Avrupa kulüplerinin %75'i (Premier League'de) özel veri analistleri istihdam ediyor; alt liglerde bile yayılıyor. Geleneksel şubeler işlevini yitirdi çünkü futbol, "marjinal kazanımlar" gerektiren bir endüstriye dönüştü – veri, kulüplere, oyunculara ve taraftarlara değer yaratıyor.